Odbiornik Torn.E.b


Odbiornik komunikacyjny Torn.E.b, znany także jako Spez. 976 Bs, został opracowany przez firmę Telefunken w 1935 roku. Był on produkowany masowo dla niemieckich wojsk lądowych i Luftwaffe. Wersja eksportowa tego odbiornika nosiła oznaczenie AE95. Torn.E.b (skrót od Tornisterempfanger b) był przystosowany do przenoszenia w dwóch solidnych tornistrach, z których jeden mieścił odbiornik, a drugi - źródła zasilania i niezbędne akcesoria. Wymiary odbiornika i skrzynki zasilającej były zbliżone do siebie i wynosiły 36x24x22cm. Całość ważyła około 23kg. Odbiornik był 4-lampowym, trzyobwodowym odbiornikiem ze wzmocnieniem bezpośrednim, zbudowanym w następującym układzie: pierwszy wzmacniacz w.cz., drugi wzmacniacz w.cz., detektor z dodatnim sprzężeniem zwrotnym, czyli tzw. reakcją, oraz wzmacniacz m.cz. Zastosowano w nim jeden typ lampy RV 2 P 800. Była to pentoda żarzona bezpośrednio napięciem 2V, opracowana w 1935 roku specjalnie z myślą o wojskowych urządzeniach przenośnych. Zakres odbieranych częstotliwości mieścił się w przedziale od 97 do 6970kHz podzielonym na osiem podzakresów. Czułość dla CW wynosiła 2-9µV, natomiast dla AM - 5-15µV. Układ zawierał nastrojony na częstotliwość 1000Hz filtr do odbioru sygnałów telegraficznych.

Do odbiornika można było dołączyć dwie pary słuchawek. W 1940 roku uruchomiono produkcję eksportowej wersji tego odbiornika oznaczonej symbolem AE 1020, która zawierała cztery lampy RV 2,4 P 700 i pokrywała zakres częstotliwości od 200 do 15000kHz. Do żarzenia lamp służył akumulator o napięciu 2V. Źródłem napięcia anodowego była bateria sucha o napięciu 90V. Pobór prądu w obwodzie żarzenia wynosił 0,8A, a w obwodzie anodowym - 0,012A. Zasilanie obwodu anodowego mogło odbywać się także z akumulatora 2V poprzez przetwornicę wibratorową. Kontrolę napięć zapewniał znajdujący się na płycie czołowej miernik. Strojenie odbiornika odbywało się za pośrednictwem 3-sekcyjnego kondensatora obrotowego. Do przełączania cewek obwodów rezonansowych zastosowano przełącznik bębnowy. Wraz ze zmianą podzakresów następował obrót bębna i odpowiedni zestaw cewek włączany był do końcówek kondensatora zmiennego. Takie rozwiązanie, wówczas bardzo nowatorskie, pozwalało w dużym stopniu zmniejszyć wpływ pojemnności szkodliwych układu, dających się odczuć w odbiornikach o wielu podzakresach.

Nad pokrętłem przełącznika podzakresów umieszczono okienko, w którym ukazywał się numer aktualnie wybranego podzakresu. Ze skali odczytywało się jedynie liczbę działek. Informację o odpowiadającej jej częstotliwości uzyskiwało się z tabel widniejących w dwóch okienkach na płycie czołowej. W jeszcze innym okienku była widoczna liczba określająca wartość częstotliwości przypadającej na jedną działkę skali. Konstrukcja mechaniczna odbiornika była bardzo masywna, wykonana z zastosowaniem odlewów ze specjalnych stopów. Cewki, kondensator strojeniowy, a także poszczególne stopnie umieszczone były w oddzielnych, ekranowanych sekcjach. Dzięki temu Torn.E.b zapewniał wyjątkowo stabilną pracę, przy braku jakichkolwiek szkodliwych sprzężeń.

Schemat odbiornika Torn.E.b


Opracował Roman Buja