Pod tą nazwą instrukcja z 1920 roku opisuje niemiecki telefon typu Feldfernsprecher 15 nazywany też żelaznym telefonem. Cały aparat umieszczony był w czworokątnej metalowej puszce obciągniętej skórą, do której z jednej strony zamocowana była słuchawka, a drugiej mikrofon. W puszce, ze zdejmowaną jedną ze ścianek, umieszczony był brzęczyk, cewka układu mikrofonu, drewniana dźwignia przycisku mówniczego oraz przyciski donośności i brzęczykowy. Wciśnięcie przycisku donośności odłączało cewkę mikrofonową, co poprawiało odbiór słabszych sygnałów, ale nie wolno go było używać w czasie mówienia. Od strony słuchawki telefon posiadał pierścień wieszakowy. Mikrofon wyposażony był w składany charakterystyczny duży lejek mówniczy. Pod mikrofonem było gniazdo do podłączania słuchawki dodatkowej. Do podłączania aparatu służył czterożyłowy przewód, który na końcu dzielił się na dwie części dwużyłowe, zakończone wtyczkami: bateryjną i liniową. Wtyczka bateryjna miała przekrój okrągły. Wtyczka liniowa miała przekrój prostokątny i oprócz dwóch wtyków, posiadała też równoległe z nimi zaciski, które umożliwiały bezpośrednie podłączenie aparatu do linii telefonicznej np. do jej podsłuchu. . Waga aparatu bez skórzanego futerału wynosiła 1,2 kg, a z futerałem 2,4 kg. Do pracy aparat potrzebował tylko zewnętrznej baterii, reszta mieściła się w „słuchawce”. Do zasilania używano kilku rodzajów baterii telefonicznych „patrolowych”. Miały one kształt drewnianej skrzynki z otwieranym wieczkiem o wymiarach 215x150x85 mm. W środku mieściły się trzy ogniwa połączone w szereg. Na tylnej ściance skrzynki były zaciski do podłączania linii telefonicznej. Na przedniej, od dołu, umieszczono gniazda do podłączania wtyczki liniowej i bateryjnej aparatu brzęczykowego. W zależności od typu baterie miały 2 albo 6 gniazd przyłączeniowych, co pozwalało na łączenie linii telefonicznych podłączonych do ustawionych obok siebie baterii. Bateria starszego typu miała do wykonywania takich połączeń na stałe podłączony kabel z jedną wtyczką, przechowywany w przegródce pod zasuwką z boku skrzynki. W nowszych bateriach na wyposażeniu był dodatkowy kabel z dwoma wtyczkami. Starsza bateria posiadała pasek do przenoszenia zamocowany na górze wieczka. Nowsze baterie miały zaczepy do pasa po bokach wieczka. Bateria patrolowa z ogniwami ważyła około 3,3 kg.
Aparat telefoniczny patrolowy, brzęczykowy – schemat elektryczny
Bateria telefoniczna patrolowa starszego typu
Bateria telefoniczna patrolowa starszego typu - schemat elektryczny
Bateria telefoniczna patrolowa nowszego typu
Bateria telefoniczna patrolowa nowszego typu – schemat elektryczny
Sposób łączenia aparatów telefonicznych patrolowych, brzęczykowych do jednoczesnej rozmowy na trzech liniach telefonicznych.
Źródło:Wielki leksykon uzbrojenia. TOM 54. Telefonia i telegrafia polowa. Piotr Krzysztofik