Łącznica polowa 10 liniowa wz.28 (Ł.P.10-28)


Łącznica, opracowana równolegle z telefonem AP-27, była całkowicie polskiej konstrukcji i miała zastąpić używane w wojskach łączności łącznice z czasów I wojny światowej. Miała kształt prostokątnej skrzynki o wymiarach 240x330x470 mm, wyposażonej w pokrywę zamykaną na cztery zamki. Łącznica ważyła 21 kg. Skrzynka wykonana była z drewna i pomalowana była z zewnątrz na kolor ochronny, narożniki i krawędzie miała wzmocnione metalowymi okuciami. Na bocznych ściankach posiadała uchwyty ułatwiające jej przenoszenie oraz okienka z zasłonkami do wyprowadzania na zewnątrz przewodów. Z prawej strony znajdował się otwór na korbkę induktora, zakrywany metalową zasłonką. Na lewej ściance się wykonano, osłonięte metalową płytką z dziurkami, otwory wentylacyjne. Na przedniej ściance znajdowało się 5 słuchawek sygnałowych, 10 klapek sygnałowych, 10 gniazdek połączeniowych, 11 gniazdek spoczynkowych na wtyczki sznurów połączeniowych i zgłoszeniowego, 2 gniazda aparatów stacyjnych, przycisk brzęczyka i śruba regulacyjna brzęczyka. Klapki sygnałowe na czas transportu były unieruchamiane ruchomą metalową listewką przykręcaną dwiema śrubkami. W dolnej części przedniej ścianki znajdowały się drzwiczki z wycięciami do wyprowadzania sznurów połączeniowych i zgłoszeniowego, które podczas transportu były przechowywane w schowku za drzwiczkami . Obok drzwiczek znajdował się gniezdnik do podłączania mikrotelefonu. Górną ściankę stanowiło wieko zamykane na dwa haczyki. Pod nim mieściło się 12 par zacisków do podłączania linii telefonicznych i aparatów stacyjnych, zacisk uziemienia, wyłącznik dzwonkowy, przykryty aluminiową klapką przedział zawierający odgromniki oraz zamykany drewnianą klapką przedział na baterię, a nad nim miejsce do przechowywania mikrotelefonu w czasie transportu. Każda z 10 linii telefonicznych łącznicy zakończona była sznurem połączeniowym oraz równolegle włączonym gniazdem przyłączeniowym. Linie 1-10 posiadały podłączone klapki sygnałowe i do nich mogły być podłączane aparaty z wywołaniem induktorowym. Linie 1-5 wyposażone były dodatkowo w słuchawki sygnałowe do odbioru wywołań brzęczykowych. Łącznica wyposażona była w wewnętrzny aparat telefoniczny, który podłączało się do linii za pomocą 11-tego sznura zgłoszeniowego. Sznur zgłoszeniowy miał oplot w kolorze czerwonym i wtyczkę w czerwonej lub brązowej oprawce. Sznury przyłączeniowe miały oploty w różnych kolorach. Oprawki wtyczek pierwszych pięciu linii były w kolorze białym a kolejne w kolorze czarnym. Łącznica zasadniczo służyła do pracy w sieciach miejscowej baterii (MB), jednak linie 9-10 mogły być przyłączane do sieci centralnej baterii (CB) po dodaniu w łącznicy do każdej z nich kondensatora i dławika. Mikrotelefon łącznicy był identyczny z tym w telefonie AP-27, posiadał tylko sznur zakończony trzystykowym wtykiem. Dwie łącznice można było stawiać obok siebie, by łączyć je w systemy 20-liniowe. Ograniczeniem dalszej rozbudowy była tylko długość sznurów połączeniowych, które musiały sięgnąć od skrajnego sznura z lewej strony do ostatniego gniazdka połączeniowego z prawej. Łącznica, podobnie jak aparat AP-27, zasilana była dwoma ogniwami 1,5V. Łącznica wyposażona była w dzwonek, który gdy był załączony (włącznik pod górną klapą), informował o opadnięciu którejś z klapek sygnałowych, czyli nadejściu wywołania induktorem na jednej z linii telefonicznych. W takiej sytuacji, albo po usłyszeniu wywołania brzęczykiem, obsługujący centralę wkładał w gniazdko tej linii wtyczkę sznura zgłoszeniowego i zgłaszał się. Gdy wywołujący centralę wymienił nazwę stacji, z którą chciał się połączyć, telefonista, jeśli linia ta była wolna, łączył wtyczkę sznura stacji wywołującej z gniazdem stacji wywoływanej i wywoływał ją induktorem albo brzęczykiem. Jeśli stacja się zgłosiła i nawiązano rozmowę, odstawiał klapki obu stacji i wyjmował wtyczkę zgłoszeniową z gniazdka połączeniowego i wkładał w gniazdko spoczynkowe. Po usłyszeniu sygnału zakończenia rozmowy, rozłączał połączenie przez wyjęcie wtyczki z gniazdka połączeniowego i odłożenie jej do gniazdka spoczynkowego. Podobnie można było łączyć kilka linii, wkładając wtyczki pierwszej linii do gniazdka drugiej, wtyczki drugiej do gniazda trzeciej itd. Podobnie jak telefony AP-27, również łącznica Ł.P.10 przeszła modernizację obejmującą zmianę sznura do mikrotelefonu na czterożyłowy w impregnowanej izolacji, co pociągnęło za sobą zmianę wtyczki i gniezdnika na czterostykowe. Zmodernizowano też brzęczyk. Tak zmieniona konstrukcyjne łącznica określana była jako wz.30.

Schemat łącznicy Ł.P.10-28

Schemat łącznicy Ł.P.10-30


Źródło:Wielki leksykon uzbrojenia. TOM 54. Telefonia i telegrafia polowa. Piotr Krzysztofik