Wóz telefoniczny drużynowy wz.37Ł


Wóz telefoniczny drużynowy wz.37Ł przeznaczony był dla drużyn telefonicznych wojsk łączności, przy czym na drużynę przewidziano 2 wozy. Wozy były dostosowane zarówno do ciągu konnego, jak i samochodowego. Wóz składał się z dwóch półwozi, sprzęgniętych za pomocą sprzęgła elastycznego, które ułatwiało poruszanie się w trudnym terenie. Sprzęgło amortyzowało ruchy obu półwozi w płaszczyźnie pionowej i poziomej. Dzięki sprzęgłu, a także dzięki ogumionym kołom i niezależnemu zawieszeniu każdego koła, konstrukcja wozu bardzo dobrze chroniła przewożony sprzęt przed wstrząsami w jeździe terenowej. Jako hamulce służyły dwie płozy, zamocowane za pomocą łańcuchów do ramy wozu, podkładane przy zjazdach pod koła tylnego półwozia. Przednie koła osłonięte były błotnikami z gumowymi fartuchami, które w razie potrzeby mogły być łatwo zdemontowane. Ramy obu półwozi wykonane były z ażurowych belek stalowych.

Nadwozie przednie składało się ze skrzyń taborowej i kuchennej z przodu i telefonicznej z tyłu. Skrzynie wykonano ze wzmacnianej tłoczeniami blachy na ramie z kształtowników. Z przodu na skrzyniach znajdowało się miejsce z oparciem i podnóżkiem dla woźnicy i telefonisty, a z tyłu osłonięte galeryjką z rur miejsce na tornistry i osobiste wyposażenie obsługi. Tylne nadwozie wykonano z drewna wzmocnionego stalowymi okuciami. W środkowej części przewożono tyczki podporowe, po bokach zamontowane były stelaże na bębny kablowe typu B. Stelaże od góry przykryte były deskami. Skrzynię można było przykryć dodatkowo brezentem. Z tyłu skrzynia posiadała odchylane w dół drzwi. Na bocznych błotnikach znajdowały się siedzenia z podnóżkami i bocznymi oparciami dla czterech telefonistów. Jednak telefoniści mogli jechać na wozie tylko na dobrych drogach. Wymiary wozu: rozstaw kół – 1390 mm, rozstaw osi – 2600 mm, długość wozu bez dyszla – 4620 mm, długość dyszla – 3500 mm, szerokość wozu – 1750 mm, wysokość – 1450 mm. Wozy podsiadały opony o średnicy 880 mm i szerokości 180 mm. Tylne i przednie półwozie bez dyszli ważyły po 365 kg. Cały wóz z wyposażeniem, ale bez obsługi, ważył około 1428 kg. Skrzynia telefoniczna miała dwa przedziały - jeden zamykany od góry, a drugi z tyłu. Przedział górny zawierał narzędzia do budowy linii telefonicznych kablowych i sprzęt oświetleniowy lub narzędzia do budowy linii półstałych. W przedziale zamykanym od tyłu przewożono między innymi łącznicę, dwa telefony, aparat nasłuchowy, teczkę na akta stacyjne, flagę stacyjną. Skrzynia telefoniczna mogła być w razie potrzeby zastąpiona skrzynią z wyposażeniem do budowy linii półstałych. Wozy produkowano w kilku zakładach. Tylko w roku 1938 w kieleckiej Hucie „Ludwików” wyprodukowano wozy telefoniczne za kwotę 777633,53 zł co przy cenie 3600 zł za wóz daje 216 wozów.


Źródło: Wielki leksykon uzbrojenia. TOM 65. Pomocnicze środki łączności. Piotr Krzysztofik