Nadajnik radiostacji RSB
W 1936 roku na użytek radzieckiego lotnictwa wojskowego powstała radiostacja samolotowa RSB, zaś rok później opracowano naziemną wersję tej stacji, którą oznaczono symbolem RAF. Były to na tyle udane konstrukcje, iż wkrótce weszły w skład wyposażenia innych rodzajów sił zbrojnych Związku Radzieckiego. Radiostacje tego typu posiadały także jednostki Ludowego Wojska Polskiego.
W czasie II wojny światowej radiostację RSB budowano w dużych seriach i wielu odmianach dla lotnictwa (R-RSB-bis, R-RSB-3bis), marynarki wojennej (RSBM-bis) oraz wojsk lądowych (R-RSB-F). Wykorzystywano ją w charakterze urządzenia przewoźnego i stacjonarnego. Stacja ta umożliwiała dwustronną łączność radiotelegraficzną na dystansie 50-150km oraz łączność radiotelefoniczną na dystansie 25-75km.
Nadajnik radiostacji RSB (rys. 1) przystosowano do pracy przy użyciu emisji CW i AM w zakresie częstotliwości od 2,5 do 12MHz w czterech podzakresach. Było to urządzenie dwulampowe (w stopniu końcowym GKE-100). Moc wyjściowa zamykała się w przedziale od 10 do 50W. Częstotliwość robocza mogła być stabilizowana rezonatorem kwarcowym.
Odbiornik US-P
Część odbiorczą tworzył odbiornik US lub jego zmodernizowana wersja US-P (rys. 2). Odbiornik ten został zaprojektowany w układzie ośmiolampowej superheterodyny z pośrednią częstotliwością równą 112kHz. Przystosowano go do odbioru sygnałów emisji CW i AM w zakresie częstotliwości od 175 do 12000kHz (5 podzakresów). Czułość dla CW była nie gorsza niż 4µV. Urządzenie posiadało ręczną i automatyczną regulację wzmocnienia.
Wskaźniki częstotliwości zarówno nadajnika, jak i odbiornika zostały zaopatrzone w ograniczniki ruchu, które umożliwiały wstępne ustalenie dwóch fal roboczych i szybki wybór jednej z nich.
Niektóre wersje radiostacji RSB zamiast odbiornika US miały na swoim wyposażeniu odbiornik typu KS-2-SM. Była to siedmiolampowa superheterodyna, która pokrywała zakres częstotliwości od 2,5 do 12MHz w dwóch podzakresach.
W charakterze anteny nadawczo-odbiorczej stosowano 4-metrową antenę prętową, 10-metrową antenę masztową lub antenę linkową o długości około dziewięciu metrów.
Podczas wojny radiostację RAF i jej kolejne wersje (RAF-KW, RAF-KW-3) wykorzystywano w Armii Czerwonej do obsługi dowództw armii i frontów. Zapewniała ona łączność radiotelegraficzną na dystansie od 600 do 2000km. Aparatura i sprzęt stacyjny przewożone były za pomocą dwóch samochodów ciężarowych. Obsługa stacji składała się z sześciu osób.
Część nadawczą radiostacji RAF tworzył nadajnik RSB wraz z dodatkowym wzmacniaczem mocy, natomiast część odbiorczą - wspomniany już odbiornik typu US (US-P). Do współpracy z nadajnikiem RSB przeznaczony był dwulampowy wzmacniacz mocy 500-K-6 (rys. 3). Pracująca w stopniu końcowym lampa GKE-500 zapewniała maksymalną moc wyjściową rzędu 500W. Antenę stanowił maszt teleskopowy o wysokości 10 metrów.
Zasilanie radiostacji RAF odbywało się z własnego agregatu spalinowo-elektrycznego, dwóch przetwornic wirnikowych i trzech akumulatorów 5-NKN-100.
Wzmacniacz mocy typu 500-K-6
Opracował Roman Buja
Przedstawione na zdjęciach urządzenia pochodzą z kolekcji Andrzeja Lempe SP3HCL.